Functional foods Wat zijn dat?

Er wordt steeds meer aan onze voeding toegevoegd en veranderd Is dit verstandig? Lees verder............

Yoghurt die je buik platter maakt, margarines die kinderen slimmer maken,s appen met extra vitamines…………..

Deze zogenaamde functional foods zullen de komende jaren een steeds groter marktaandeel veroveren. Waarschijnlijk ook omdat de bevolking vergrijst en we allemaal graag gezond oud willen worden. De gemiddelde levensverwachting van de Nederlanders is immers sinds 1900 fors gestegen.

In hoeverre kunnen functional foods hieraan bijdragen? Definitie volgens het Voedingscentrum:

“Functionele voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen waaraan gezondheidsbevorderende stoffen zijn toegevoegd of waaruit bepaalde bestanddelen zijn verwijderd.”

Denk bijvoorbeeld aan:

• Producten voor een lager cholesterolgehalte, zoals margarine, yoghurt en melkproducten met toegevoegde plantaardige stoffen (plantesterolen)
• Producten voor een goede werking van de darmen, zoals brood met toegevoegde voedingsvezel (inuline) of zuivelproducten met bacteriën (probiotica)

Bij sommige gezondheidsproblemen kan een functioneel voedingsmiddel een goede keus zijn. Dan moet wel het gezondheidseffect duidelijk zijn omschreven. Ook moet de werking van het product onafhankelijk zijn getoetst en wetenschappelijk bewezen. Per 1 januari 2009 moeten beweringen over gezondheidseffecten goed zijn onderbouwd. Er is soms discussie of light-producten onder functional foods vallen.

Voordelen van functional foods:

1. Drempel voor aankoop is lager, aangezien men toch al van plan was bijv, vruchtensap te kopen. Ze worden daarom ook vaak als minder duur beleefd i.t.t voedingssupplementen
2. De aantrekkingskracht wordt ook bepaald door de smaak.
3. Functional foods passen in onze gemakscultuur, omdat het veelal om kant en klaar producten gaat
4. De gebruikte gezondheidsclaim levert een bijdrage aan bewustwording over gezonde voeding
5. Functional foods spelen een belangrijke rol in de voorziening van voedingsstoffen die in normale voeding onvoldoende voorkomen zoals jodium en vitamine D.

Nadelen van Functional foods (i.t.t. voedingssupplementen)

1. De consument denkt gezond bezig te zijn, maar kan onvoldoende inschatten wat de gezondheidswaarde van het product is. Zo kan men denken dat je maar raak kunt eten omdat het toch een gezond voedingsproduct is. (Maar denk aan oma’s wijsheid: alles waar te voor staat….) In een wereld die bedreigd wordt door overgewicht is dit een gevaarlijk nadeel. (NB gelukkig mag op bv. mayonaise met toegevoegde vitamines geen gezondheidsclaim meer staan, maar dan nog……)
2. De inname van voedingstoffen (vitamines, mineralen) is niet meer bij te houden. Gevaarlijk als je ergens teveel van eet of veel soorten functional foods door elkaar gebruikt. In dit opzicht zijn voedingssupplementen (liefst geslikt onder begeleiding van een therapeut) wel perfect individueel af te stemmen.
3. En worden we echt bewuster van ons voedingspatroon als we functional foods eten?
   Ik denk het niet, er wordt nauwelijks nog een beroep gedaan op onze eigen kennis over voeding. Helaas eten Nederlanders steeds minder groenten en fruit en steeds meer verzadigde vetten. Toenemend gebruik van kant en klaarmaaltijden zijn daar vaak debet aan.
4. Verrijking van melk met calcium kan, als je daar veel van drinkt, ten koste gaan van het magnesium in het lichaam. Calcium en magnesium hebben elkaar nodig in het lichaam en moeten in balans zijn. Dit geldt ook voor andere mineralen en vitaminen.
   Teveel calcium kan zelfs leiden tot botontkalking !! Voor opname is nl vit D, magnesium e.d nodig.

Novel foods: wat is het verschil met functional foods?

‘Novel foods’, zogenaamde ‘nieuwe’ voedingsmiddelen en -ingrediënten, kunnen ook functionele voedingsmiddelen zijn. Volgens de Warenwet zijn dit voedingsmiddelen en ingrediënten die niet eerder binnen de Europese Unie als voedingsmiddel werden verkocht en/of volgens een ‘nieuwe’ productiemethode (bijvoorbeeld door toepassing van moderne biotechnologie of genetische modificatie) zijn geproduceerd.

Hieronder vallen ook producten waaraan een ‘nieuw’ ingrediënt is toegevoegd om de gezondheidswaarde van het product te verbeteren zoals cholesterolverlagende margarine met toegevoegde plantensterolen of -stanolen (fytosterolen).

Maar ze kunnen ook niet functioneel zijn. Door deze ‘toegevoegde gezondheid’ zijn dit naast ‘nieuwe’ voedingsmiddelen ook functionele voedingsmiddelen. Voorbeelden van ‘novel foods’ die niet functioneel zijn, zijn genetisch gemodificeerde maïs en soja(olie) die zijn veranderd voor een verbeterde teelt, zonder dat er sprake is van een gericht (extra) gezondheidseffect.

Wat het effect is van genetische manipulatie zullen we misschien pas over 100 jaar echt weten…

Mijn conclusie: eet gewoon gezond en neem een goede multi. Slik vitaminen en mineralen niet los van elkaar en koop geen onnodige bewerkte voedingsmiddelen.